Mazowsze bez smogu

Województwo Mazowieckie wraz z 98 gminami z obszaru województwa mazowieckiego uzyskało dotację z Unii Europejskiej na realizację projektu „Mazowsze bez smogu”.

Projekt jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Priorytetu: II: „Fundusze Europejskie na zielony rozwój Mazowsza” Działania: 2.1: „Efektywność energetyczna” programu Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027.

Całkowita wartość projektu wynosi: 169 485 561,90 zł

Wysokość wkładu z Funduszy Europejskich: 132 216 961,44 zł

Od wielu lat na Mazowszu obserwowana jest zła jakość powietrza. Zanieczyszczenie powietrza to nie tylko dym, mgła i nieprzyjemny zapach. To także negatywne skutki zdrowotne (co roku w wyniku zanieczyszczenia powietrza przedwcześnie umiera około 4600 Mazowszan) oraz finansowe (18-36 mld złotych rocznie).  Za głównego winowajcę powstających przekroczeń uznawana jest niska emisja, powodowana w szczególności w wyniku spalania w starych kotłach paliwa stałego fatalnej jakości i odpadów, a w Warszawie również przez transport. Kluczową kwestią jest poprawa efektywności energetycznej budynków oraz głęboka termomodernizacja obejmująca wymianę źródła ciepła w gospodarstwach domowych. Znaczną barierą jest dotarcie do mieszkańców i przekonanie ich, że zmiany są konieczne, a do tego nie będą się wiązały z radykalnym wzrostem kosztów życia i poprawią jego jakość. Ponadto przeszkodą na poziomie lokalnym jest nadal niewystarczający stan wiedzy pracowników gminnych zajmujących się tematyką ochrony powietrza, braki kadrowe, czy też brak środków finansowych oraz trudności z pozyskiwaniem funduszy na realizację działań. Gmina jest pierwszym punktem kontaktu z mieszkańcem, dlatego należy się skupić przede wszystkim na wsparciu samorządów lokalnych.

Biorąc pod uwagę powyższe zaistniała potrzeba zgłoszenia do programu Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027 multisamorządowego projektu o nazwie: „Mazowsze bez smogu”. Projekt zakłada doprowadzenie do poprawy jakości powietrza poprzez zapewnienie sieci ekspertów wyspecjalizowanych w dziedzinie ochrony powietrza i energetyki, a także zapewnienie dostępu do informacji i możliwości aktywnej ich wymiany pomiędzy gminami i innymi podmiotami zainteresowanymi i związanymi z ochroną powietrza. W zakresie projektu znajdą się poniższe działania:

1. doradztwo energetyczne i ekologiczne oraz kontrole przestrzegania zapisów uchwały antysmogowej realizowane poprzez zatrudnienie ekodoradców wyposażonych w wiedzę i niezbędny sprzęt,

2. serwis internetowy wspierający procesy zarządzania jakością powietrza, obejmujący obszar całego województwa,

3. edukacja ekologiczna – realizowana poprzez działania informacyjno-edukacyjne prowadzone na szczeblu wojewódzkim i lokalnym.

Cele szczegółowe projektu to:

1. poprawa jakości powietrza, a tym samym poprawa jakości życia i zdrowia mieszkańców,

2. poprawa efektywności energetycznej przede wszystkim budynków mieszkalnych,

3. głęboka termomodernizacja przede wszystkim budynków mieszkalnych (obejmująca wymianę czynnika grzewczego, ale także zmniejszenie strat ciepła),

4. zwiększenie tempa zmiany użytkowanych źródeł ciepła na mniej emisyjne, oraz zwiększenie wykorzystania OZE, zwiększenie wykorzystania dostępnych instrumentów finansowych,

5. zwiększenie świadomości społecznej na temat zanieczyszczenia powietrza, możliwych do podjęcia działań, przepisów prawa, źródeł finansowania i możliwych do wykorzystania paliw, urządzeń i technologii (edukacja ekologiczna), a także dostęp do wiedzy na temat instytucji, u których można szukać pomocy,

6. poprawa jakości komunikacji pomiędzy gminą, powiatem, regionem, a społeczeństwem, w tym zwiększenie dostępności do informacji z zakresu ochrony powietrza,

7. wdrażanie przepisów prawa regionalnego i lokalnego (Program ochrony powietrza, uchwała antysmogowa, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, itp.) oraz monitorowanie stanu ich realizacji na terenie gminy,

8. zwiększenie wykorzystania potencjału administracyjnego gminy (dotychczas braki finansowe, braki kadrowe, brak wykwalifikowanych osób zajmujących się ochroną powietrza, niesamodzielność w realizacji zadań wynikających z przepisów prawa, hierarchizacja zadań gminy powoduje umieszczenie ochrony powietrza na końcu listy priorytetów),

9. analiza zjawiska ubóstwa energetycznego, identyfikacja gospodarstw ubogich energetycznie i udzielanie im pomocy.

W ramach projektu:

- przeprowadzona zostanie kampania informacyjno-edukacyjna promująca ochronę powietrza o zasięgu wojewódzkim oraz przeprowadzone zostaną lokalne kampanie informacyjno-edukacyjne kształtujące świadomość ekologiczną,

- zakupione zostaną 2 mobilne laboratoria wraz z pełnym wyposażeniem służące kontroli jakości powietrza, 78 smogowozów oraz 137 urządzeń pomiarowych służących kontroli jakości powietrza,

- zatrudnionych zostanie 117 ekodoradców,

- 96 gmin zostanie doposażonych w urządzenia do kontroli w zakresie jakości powietrza,

- powstanie 1 informacyjno-edukacyjny serwis internetowy związany z ochroną powietrza,

- skontrolowane zostanie 18 128 budynków w zakresie jakości powietrza i tym samym przynajmniej 18 128 osób zostanie objętych kontrolą,

- 3,5 mln osób, pozyska informacje na temat ochrony powietrza,

- po przeprowadzonych kontrolach palenisk, zostanie przekazanych do badania w akredytowanych laboratoriach 1863 próbek popiołu,

- ekodoradcy udzielą 5121 porad mieszkańcom dotkniętym ubóstwem energetycznym oraz 16 073 porad pozostałym mieszkańcom w zakresie wymiany źródła ogrzewania i termomodernizacji.

Projekt realizowany będzie do 31 grudnia 2028 r.

#FunduszeUE           #FunduszeEuropejskie