W dniach 9, 16 i 17 czerwca 2021 r. Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie zorganizował spotkania informacyjne dla mazowieckich gmin dotyczące konieczności wymiany źródeł ciepła w gminach, istniejących programów wsparcia tego typu działań i dobrych praktyk. W spotkaniu wzięło udział ok. 300 uczestników.
W roli prelegenta występował Pan Marcin Podgórski – Dyrektor Departamentu Gospodarski Odpadami, Emisji i Pozwoleń Zintegrowanych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie, który podkreślił wagę działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej budynków ze względu na stan powietrza w województwie i zdrowie jego mieszkańców oraz rolę gmin w dążeniu do poprawy jakości powietrza, chwaląc jednocześnie ich sukcesywnie wzrastającą aktywność. W ostatnim czasie w przestrzeni publicznej dominują informacje o działaniach naprawczych prowadzonych na południu Polski, jednak mazowieckie gminy nie pozostają w tyle, a ich kreatywność i operatywność pozwala wierzyć, że wkrótce jakość powietrza na Mazowszu osiągnie zakładane normy. Ponadto Dyrektor Podgórski przypomniał diagnozę źródeł emisji odpowiedzialnych za powstawanie przekroczeń norm jakości powietrza (niska emisja), a także przytoczył obowiązki gmin wynikające z obecnie obowiązującego programu ochrony powietrza dla województwa mazowieckiego, w tym nakaz wymiany indywidualnych, nieekologicznych źródeł ciepła, w których spalane jest paliwo stałe. Wskazał również na konieczność realizacji i przestrzegania obowiązującej na terenie województwa uchwały antysmogowej i terminów w niej wskazanych, w tym zakazów odnoszących się do użytkowania nieekologicznych urządzeń, w których spalane jest paliwo stałe.
Jednostką samorządu terytorialnego wyróżniającą się na tle innych gmin pod względem aktywnego działania w walce z zanieczyszczeniem powietrza jest Miasto Piastów. Pan Grzegorz Waldemar Szuplewski - Burmistrz Miasta Piastów zaprezentował szczegółowe informacje dotyczące:
rozwoju miasta w kierunku zagospodarowania przestrzeni zielenią,
transformacji energetycznej następującej m.in. dzięki gminnemu programowi finansowania wymiany źródeł ciepła i termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej, projektowi „Słoneczny Piastów” związanego z programem na rzecz rozwoju instalacji PV i promocji OZE,
dobrych praktyk w dążeniu do innowacyjności w zakresie energetyki i ochrony powietrza, w tym koncepcję New City. Wielofunkcyjne Centrum Miasta Piastowa, w ramach której centrum miasta zostanie przekształcone w ekologiczny obszar czerpiący energię z paneli fotowoltaicznych na bazie perowskitów
miejskiego systemu monitoringu jakości powietrza,
inwentaryzacji źródeł ciepła,
współpracy z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w zakresie programu Czyste Powietrze
współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego w Warszawie w zakresie Mazowieckiego Instrumentu Wsparcia Ochrony Powietrza,
przystąpienia do sieci gmin Energie Cities działającego na rzecz kształtowania lokalnej gospodarki niskoemisyjnej, efektywnego wykorzystania energii i jej odnawialnych źródeł oraz edukacji ekologicznej i ochrony klimatu,
przystąpienia do Porozumienia Burmistrzów, którego założeniem jest skupienie przedstawicieli władz samorządowych, które chcą dobrowolnie podjąć zobowiązanie realizacji unijnych celów w zakresie klimatu i energii oraz wykraczać poza te cele.
Z kolei przedstawiciele Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie – Pani Agnieszka Seżalska i Pan Jacek Kędzierski wnikliwie zaprezentowali założenia programu Czyste Powietrze, który ma na celu poprawę jakości powietrza i zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła na paliwo stałe oraz poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Co ważne:
beneficjentami programu mogą być właściciele lub współwłaściciele budynku lub jego części, jednak w procesie składania wniosków często pośredniczy gmina,
program Czyste powietrze wkrótce zostanie zreformowany m.in. o wykluczenie dotacji na kotły węglowe, czy też zwiększenie progów dochodowych uprawniających do zwiększonego dofinansowania.
Ponadto obecnie prowadzony jest nabór do programu „OA-P1 Zadania z zakresu ochrony powietrza”, którego beneficjentem może być gmina, zakładającego udzielenie dofinansowania w formie pożyczki z możliwym umorzeniem nawet do 30% jej kwoty.
Przedstawiciel Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – Pan Andrzej Pelc zaprezentował założenia programu STOP SMOG:
program umożliwia pozyskanie dofinansowania w wysokości do 70% inwestycji związanej z wymianą lub likwidacją wysokoemisyjnych źródeł ciepła na niskoemisyjne, termomodernizacją jednorodzinnych budynków mieszkalnych, podłączeniem do sieci ciepłowniczej lub gazowej
stroną porozumienia może być gmina bądź w występujący w jej imieniu powiat lub związek międzygminny
wymagana minimalna liczba budynków jednorodzinnych umożliwiająca aplikowanie do programu to 1% lub 20 budynków
średni koszt realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego w jednym budynku, a w przypadku budynku o dwóch lokalach – w jednym lokalu, nie może przekroczyć 53 000 zł.
Budżet programu to 142 mln zł, jednak w latach 2022-2024 planowane jest jego zasilenie kwotą 518 mln zł.
Zapraszamy do zapoznania się z materiałami ze spotkań, które dostępne są do pobrania na dole strony. Jednocześnie zachęcamy do zgłaszania potrzeb w zakresie prowadzenia szkoleń i warsztatów dotyczących prowadzonych przez gminy działań na rzecz walki o lepszą jakość powietrza. Zgłoszenia można przesyłać na adres powietrze@mazovia.pl .