Główny Inspektor Ochrony Środowiska wykonał i opublikował ocenę jakości powietrza za rok 2019 dla województwa mazowieckiego. Z oceny wynika, że pomimo obniżenia stężeń pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 i benzo(a)pirenu w powietrzu, nadal ich normy są przekraczane. W aglomeracji warszawskiej problemem są również wysokie stężenia dwutlenku azotu będące efektem intensywnego ruchu samochodowego. Potwierdza to konieczność prowadzenia na terenie województwa mazowieckiego działań naprawczych określonych w programie ochrony powietrza.
Raport z rocznej oceny jakości powietrza dla województwa mazowieckiego za rok 2019 można pobrać na dole strony.
Dla wszystkich 4 stref (Aglomeracja Warszawska, miasto Płock, miasto Radom, strefa mazowiecka) ze względu na ochronę zdrowia nie stwierdzono przekroczeń norm dla poniższych substancji (klasa A):
dwutlenek siarki (SO2),
PM2,5 (poziom dopuszczalny - I faza),
tlenek węgla (CO),
benzen (C6H6),
ołów (Pb) w pyle zawieszonym PM10,
arsen (As) w pyle zawieszonym PM10,
kadm (Cd) w pyle zawieszonym PM10,
nikiel (Ni) w pyle zawieszonym PM10
Poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje z rocznej oceny jakości powietrza na temat zanieczyszczeń dla których stwierdzono przekroczenia.
Wyniki klasyfikacji stref - Dwutlenek azotu (NO2)
Tabela 2 Wyniki klasyfikacji stref w ocenie rocznej dotyczącej NO2 - ochrona zdrowia ludzi
|
Lp. |
Nazwa strefy |
Kod strefy |
Klasa strefy dla poszczególnych czasów uśredniania stężeń NO2 (klasyfikacja wg parametrów) - klasa A albo C - 1 godz. |
Klasa strefy dla poszczególnych czasów uśredniania stężeń NO2 (klasyfikacja wg parametrów) - klasa A albo C - rok |
Klasa strefy dla NO2 (A albo C) |
|---|---|---|---|---|---|
|
1 |
Aglomeracja Warszawska |
PL1401 |
A |
C |
C |
|
2 |
miasto Płock |
PL1402 |
A |
A |
A |
|
3 |
miasto Radom |
PL1403 |
A |
A |
A |
|
4 |
strefa mazowiecka |
PL1404 |
A |
A |
A |
Rysunek 1 Rozkład przestrzenny wartości średniorocznej NO2 w województwie mazowieckim w 2019 roku
Wyniki klasyfikacji stref - Ozon (O3)
Tabela 5 Wyniki klasyfikacji stref w ocenie rocznej dotyczącej O3 - ochrona zdrowia ludzi
|
Lp. |
Nazwa strefy |
Kod strefy |
Klasa strefy dla O3 wg poziomu docelowego |
Klasa strefy dla O3 wg poziomu celu długoterminowego |
|---|---|---|---|---|
|
1 |
Aglomeracja Warszawska |
PL1401 |
A |
D2 |
|
2 |
miasto Płock |
PL1402 |
A |
D2 |
|
3 |
miasto Radom |
PL1403 |
A |
D2 |
|
4 |
strefa mazowiecka |
PL1404 |
A |
D2 |
Rysunek 2 Rozkład przestrzenny liczby dni, w których najwyższa ośmiogodzinna średnia krocząca stężeń ozonu jest wyższa niż 120 μg/m3 na obszarze województwa mazowieckiego uśrednione dla roku 2019
Wyniki klasyfikacji stref – pył zawieszony PM10
Tabela 6 Wyniki klasyfikacji stref w ocenie rocznej dotyczącej PM10 - ochrona zdrowia ludzi
|
Lp. |
Nazwa strefy |
Kod strefy |
Klasa strefy dla poszczególnych czasów uśredniania stężeń PM10 (klasyfikacja wg parametrów) - klasa A albo C - 24 godz. |
Klasa strefy dla poszczególnych czasów uśredniania stężeń PM10 (klasyfikacja wg parametrów) - klasa A albo C - rok |
Klasa strefy dla PM10 (A albo C) |
|---|---|---|---|---|---|
|
1 |
Aglomeracja Warszawska |
PL1401 |
C |
A |
C |
|
2 |
miasto Płock |
PL1402 |
A |
A |
A |
|
3 |
miasto Radom |
PL1403 |
A |
A |
A |
|
4 |
strefa mazowiecka |
PL1404 |
C |
A |
C |
Rysunek 3 Rozkład stężeń PM10-24h (36-te maksimum w roku) na obszarze województwa mazowieckiego w 2019 roku
Wyniki klasyfikacji stref – pył zawieszony PM2,5
Tabela 8 Wyniki klasyfikacji stref w ocenie rocznej dotyczącej PM2,5 - ochrona zdrowia ludzi (poziom dopuszczalny - II faza)
|
Lp. |
Nazwa strefy |
Kod strefy |
Klasa strefy dla PM2,5 faza II (A albo C) |
|---|---|---|---|
|
1 |
Aglomeracja Warszawska |
PL1401 |
C1 |
|
2 |
miasto Płock |
PL1402 |
A1 |
|
3 |
miasto Radom |
PL1403 |
C1 |
|
4 |
strefa mazowiecka |
PL1404 |
C1 |
Rysunek 5 Rozkład stężeń PM2,5-rok na obszarze województwa mazowieckiego, cel: ochrona zdrowia
Wyniki klasyfikacji stref – benzo(a)piren (BaP) w pyle zawieszonym PM10
Tabela 13 Wyniki klasyfikacji stref w ocenie rocznej dotyczącej benzo(a)pirenu (BaP) - ochrona zdrowia ludzi
|
Lp. |
Nazwa strefy |
Kod strefy |
Klasa strefy dla BaP (A albo C) |
|---|---|---|---|
|
1 |
Aglomeracja Warszawska |
PL1401 |
C |
|
2 |
miasto Płock |
PL1402 |
A |
|
3 |
miasto Radom |
PL1403 |
C |
|
4 |
strefa mazowiecka |
PL1404 |
C |
Rysunek 6 Rozkład stężeń B(a)P-rok na obszarze województwa mazowieckiego
Wyniki klasyfikacji stref ze względu na ochronę roślin
Dla strefy mazowieckiej ze względu na ochronę roślin nie stwierdzono przekroczeń norm dla poniższych substancji (klasa A):
dwutlenek siarki (SO2),
tlenki azotu (NOx)
ozon (O3) poziom docelowy.
Natomiast stwierdzono przekroczenia dotyczące ozony – pozom długoterminowy.
Tabela 17 Wyniki klasyfikacji stref w ocenie rocznej dotyczącej O3 poziom długoterminowy - ochrona roślin
|
Lp. |
Nazwa strefy |
Kod strefy |
Klasa strefy dla O3 (D1 albo D2) |
|---|---|---|---|
|
1 |
strefa mazowiecka |
PL1404 |
D2 |
Rysunek 7 Rozkład przestrzenny wskaźnika AOT40 na obszarze strefy mazowieckiej uśredniony dla pięciu lat
Główne przyczyny przekroczeń
W rocznej ocenie jakości powietrza dla województwa mazowieckiego za rok 2019 wskazano, że głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza w województwie mazowieckim jest:
emisja antropogeniczna pochodząca z sektora komunalno-bytowego (emisja powierzchniowa),
emisja z komunikacji (emisja liniowa)
emisja działalności przemysłowej (emisja punktowa).
napływ zanieczyszczeń z pozostałego obszaru Polski i świata.
Głównymi lokalnymi źródłami zanieczyszczeń są kominy domów ogrzewanych indywidualnie oraz, na obszarach bezpośrednio sąsiadujących z drogami o znacznym natężeniu ruchu, komunikacja samochodowa. Przemysł zlokalizowany na obszarze województwa mazowieckiego, głównie energetyka zawodowa, ze względu na dużą wysokość kominów, w znacznym stopniu eksportuje zanieczyszczenia poza granice województwa. Zakłady przemysłowe o istotnej emisji niezorganizowanej lub emitowanej poprzez niskie emitory mogą również bezpośrednio wpływać na jakość powietrza w ich sąsiedztwie.
W Warszawie i dużych miastach znaczący udział w całkowitej emisji ma emisja związana z ruchem pojazdów i spalaniem paliw. Zanieczyszczenia komunikacyjne w postaci pyłów powstają głównie w wyniku ścierania się hamulców, opon i nawierzchni dróg, natomiast tlenki azotu są emitowane z rur wydechowych.
W Płocku i na stacji w Białej, zlokalizowanej w niewielkiej odległości od Płocka, dochodziło do podwyższonych stężeń dwutlenku siarki, co w większości przypadków było związane z emisją przemysłową.